رقابت صادراتی ایران و ترکیه در بازار جهانی پسته
ایران و ترکیه، به‌عنوان دو بازیگر اصلی در صنعت پسته جهان، نقش مهمی در تأمین و صادرات این محصول استراتژیک ایفا می‌کنند. ایران، با پیشینه‌ای طولانی در کشت و صادرات پسته، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان جهانی این محصول است و با ارائه تنوع محصولات باکیفیت، جایگاهی ویژه در بازارهای بین‌المللی دارد. در مقابل، ترکیه با تمرکز بر تولید گسترده در مناطقی مانند شانلی‌اورفا و غازی‌آنتپ و بهره‌گیری از استراتژی‌های بازاریابی نوین و توسعه بازارهای صادراتی، توانسته است سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد.
هر دو کشور، با استفاده از ظرفیت‌های تولیدی و منابع داخلی خود، در رقابتی فشرده برای تثبیت جایگاه و افزایش درآمد صادراتی قرار دارند. این رقابت، علاوه بر برجسته کردن اهمیت اقتصادی پسته به‌عنوان یک محصول کشاورزی ارزشمند، نشان‌دهنده توان بالقوه آنها در بهره‌برداری از فرصت‌های تجاری در بازارهای جهانی است.
در ماه‌های اخیر، تلاش‌های ایران و ترکیه برای افزایش سهم خود از بازار جهانی پسته شدت گرفته است. آمارهای جدید حاکی از آن است که هر دو کشور با تکیه بر ظرفیت‌های تولیدی و استراتژی‌های صادراتی خود، روندی رو به رشد را تجربه کرده‌اند و به‌طور مستمر در حال گسترش حضور خود در بازارهای بین‌المللی هستند.
مقایسه آمار صادرات
به گزارش کی‌نیا به نقل از انجمن پسته ایران، در اسفندماه ۱۴۰۳، ۱۶ هزار تن انواع پسته و مغز پسته صادر شده است. این میزان نسبت به اسفندماه سال قبل ۴۵ درصد افزایش داشته است. از آغاز دوره برداشت در مهرماه تا پایان اسفند، ایران توانسته است ۱۴۴ هزار تن پسته صادر کند. از کل ۲۳۰ هزار تن موجودی ابتدای دوره، ۲۱ هزار تن برای مصرف داخلی و مابقی برای صادرات اختصاص یافته است.
همچنین طبق داده‌های انجمن صادرکنندگان جنوب شرقی آناتولی، ترکیه در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ توانسته است ۵۹ میلیون و ۷۵۹ هزار دلار پسته به ۶۶ کشور صادر کند. در سال ۲۰۲۴ نیز ترکیه صادراتی به ارزش ۲۲۹ میلیون و ۷۷۷ هزار دلار به ۹۶ کشور داشته است. ایتالیا با ۱۸ میلیون و ۵۴۶ هزار دلار، آلمان با ۱۱ میلیون و ۵۵۶ هزار دلار و قزاقستان با ۳ میلیون و ۵۷۵ هزار دلار، سه مقصد اصلی صادرات ترکیه بوده‌اند.
این آمار نشان می‌دهند که هر دو کشور با تمرکز بر ظرفیت‌های تولیدی خود و گسترش بازارهای صادراتی، در مسیر افزایش سهم خود از بازار جهانی پسته قرار دارند.
بازارهای هدف و جایگاه رقابتی
ایران بیشتر صادرات خود را به بازارهای منطقه‌ای، شامل امارات، ترکیه، کشورهای مشترک‌المنافع و شبه‌قاره هند انجام داده است. این تمرکز نشان می‌دهد که ایران در بازارهای سنتی و منطقه‌ای جایگاه قابل‌توجهی دارد، اما ورود به بازارهای اروپایی هنوز به استراتژی‌های جدید نیاز دارد. در مقابل، ترکیه با صادرات به ایتالیا و آلمان، جایگاه برجسته‌ای در بازارهای اروپایی به دست آورده است. این موفقیت نشان‌دهنده توانمندی ترکیه در گسترش حضور خود در بازارهای رقابتی‌تر جهانی است.
در حالی که ایران همچنان به بازارهای سنتی خود تکیه دارد، ترکیه با تنوع مقاصد صادراتی و تمرکز بر تولید استانداردهای بالا در شانلی‌اورفا و غازی‌آنتپ، توانسته است به یکی از بازیگران قدرتمند در رقابت جهانی تبدیل شود.
چشم‌انداز صادراتی دو کشور
ایران با ۶۵ هزار تن موجودی باقی‌مانده در پایان اسفندماه، ظرفیت بالایی برای افزایش صادرات دارد. این میزان نشان‌دهنده پتانسیل قابل‌توجه ایران برای گسترش سهم خود در بازار جهانی پسته است، اما برای ورود به بازارهای رقابتی‌تر مانند اروپا، ایران نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر، بهبود زیرساخت‌ها و استراتژی‌های بازاریابی جدید دارد. از سوی دیگر، ترکیه با صادرات به مناطق مختلف و تولید محصولاتی با استانداردهای بین‌المللی، نشان داده که تنوع بازارها کلید موفقیت آن بوده است.
ترکیه با استفاده از این استراتژی توانسته است جایگاه خود را در بازارهای رقابتی‌تر مانند اروپا تثبیت کند و به یکی از بازیگران قوی در صنعت پسته تبدیل شود. در حالی که ایران هنوز در بازارهای سنتی منطقه‌ای خود جایگاه ویژه‌ای دارد، ترکیه با گسترش حضور خود در بازارهای جهانی و تمرکز بر کیفیت، به‌طور مستمر در حال تقویت موقعیت خود است. ادامه این روند می‌تواند جایگاه ترکیه را در بازارهای جهانی مستحکم‌تر کند و ایران نیز باید با اتخاذ استراتژی‌های جدید، رقابت‌پذیری خود را در بازارهای جدید بهبود بخشد.
سخن پایانی
چشم‌انداز آینده این دو کشور در صنعت پسته به‌شدت به توانایی آنها در گسترش بازارهای جدید و بهبود کیفیت محصولات بستگی دارد. ایران باید به‌منظور حفظ رقابت‌پذیری، بر توسعه بازارهای جدید و به‌ویژه بازارهای اروپایی تمرکز کند. از سوی دیگر، ترکیه با ادامه استراتژی‌های موفق خود در تنوع مقاصد صادراتی و تولید استاندارد، می‌تواند جایگاه خود را در سطح جهانی مستحکم‌تر کند. در نهایت، رقابت سالم میان این دو کشور می‌تواند به توسعه بیشتر صنعت پسته و افزایش فرصت‌های تجاری برای هر دو منجر شود.
هم اکنون عضو شوید! با عضویت در خبرنامه ما همواره در جریان آخرین اخبار آجیل و خشکبار، روند صنعت محصولات تند مصرف FMCG و پیشنهادات ویژه کی نیا باشید. همچنین می‌توانید جدیدترین اخبار را در لینکدین، فیس‌بوک و اینستاگرام ما دنبال کنید.
